Nhật Bản cho phép chia sẻ tự do nội dung có bản quyền không rõ ràng

Không giống như Mỹ, Nhật Bản yêu cầu sự cấp phép của chủ sở hữu bản quyền trước khi bất kỳ ai chia sẻ nội dung trực tuyến. Ảnh: Reuters.

Chính phủ Nhật Bản dự kiến ​​sẽ thực hiện các cải cách giúp mọi người dễ dàng chia sẻ nội dung như phim và nhạc cũ mà không có chủ sở hữu bản quyền rõ ràng.

Ở Nhật Bản, bản quyền tự động được cấp khi nội dung được tạo. Không giống như Hoa Kỳ và các quốc gia khác cho phép sử dụng hợp pháp mà không được phép trong một số trường hợp nhất định, việc chia sẻ tài liệu có bản quyền bị cấm nếu không có sự đồng ý của chủ sở hữu quyền. Nhưng điều này gây ra nhiều vấn đề vì phim thường có nhiều chủ sở hữu bản quyền và thường rất khó để truy tìm tác giả của các tác phẩm cũ hơn.

Sự gia tăng của sáng tạo nội dung trên mạng xã hội đã làm phức tạp thêm những vấn đề này. Ví dụ, để chia sẻ một clip của một chương trình truyền hình cũ, người ta cần phải có sự đồng ý của chủ sở hữu, điều này sẽ đặt ra một nhiệm vụ phức tạp nếu chủ sở hữu đã qua đời.

Để giải quyết những vấn đề này, một cơ sở dữ liệu sẽ tạo ra danh sách âm nhạc, nhân vật phim và các tài sản trí tuệ khác. Các quan chức sẽ tìm kiếm sự hợp tác của Hiệp hội Quyền tác giả, Nhà soạn nhạc và Nhà xuất bản Nhật Bản, cũng như Hiệp hội Bản quyền Hình ảnh Nhật Bản.

Đối với các mục trong cơ sở dữ liệu không có chủ sở hữu hoặc không xác định được quyền sở hữ hay không có liên hệ nào có thể được thiết lập, thì nội dung có thể được sử dụng tạm thời trong khi chờ một nhóm được chính phủ ủy quyền phê duyệt. Người sử dụng nội dung sẽ trả phí sử dụng nhóm đó và số tiền đó sẽ được chuyển cho chủ sở hữu quyền nếu xác minh được. 

Các thỏa thuận cấp phép mở rộng như vậy đã được thực hiện ở Anh và Na Uy. Thụy Điển và Phần Lan chuyển giao bản quyền cho các bên khác nếu chủ sở hữu quyền ban đầu vẫn chưa được tìm thấy sau một thời gian nhất định.

Nhật Bản cũng đang xem xét việc tạo ra một cơ sở dữ liệu để đăng ký nội dung do tư nhân tạo ra. Theo Hiệp hội Nội dung Kỹ thuật số Nhật Bản, thị trường cho ngành đó đạt 11,6 nghìn tỷ yên (tương đương 89,5 tỷ USD) vào năm 2020, một mức hầu như không thay đổi trong thập kỷ qua. Việc cấp giá trị lớn hơn cho nội dung do tư nhân tạo sẽ có khả năng dẫn đến một thị trường lớn hơn.

Hiện tại, mọi người có thể sử dụng lại các tác phẩm mà không có chủ bản quyền xác định nếu Cơ quan về các vấn đề văn hóa chấp thuận và nhận phí sử dụng. Nhưng con đường đó đòi hỏi sự tích cực nỗ lực để tìm chủ sở hữu bản quyền, điều mà các nhà phê bình cho rằng tạo ra quá nhiều gánh nặng cho các cá nhân và doanh nghiệp nhỏ.

Đội ngũ thực hiện về sở hữu trí tuệ của chính phủ, do Thủ tướng Fumio Kishida chủ trì, sẽ hoàn thiện kế hoạch trong cuộc họp vào thứ Sáu (3/6). Một dự luật dự kiến ​​sẽ được đệ trình trong phiên họp thường kỳ của quốc hội vào năm tới để sửa đổi luật bản quyền.