Hàng nhập lậu có thể bị phạt đến 200 triệu đồng. Vậy hàng xách tay nếu là hàng giả, hàng nhái, sẽ bị xử lý thế nào ?

Vấn đề đặt ra là đối với những người bán hàng xách tay không đúng thực tế sẽ bị pháp luật xử lý thế nào ?

Thị trường bán hàng Việt Nam đã phát sinh nhiều trường hợp cùng một mặt hàng, một nhà sản xuất nhưng giá bán tại Việt Nam lại rẻ hơn gấp nhiều lần so với giá bán tại các nước sở tại. Vấn đề đặt ra đối với những người bán hàng xách tay không đúng thực tế sẽ bị xử lý như thế nào.

Thông thường, hàng giả, hàng nhái nhãn hiệu cũng thường xâm nhập vào Việt Nam qua cách thức “xách tay”. Nếu nhập khẩu hợp pháp thì hàng hóa giả, nhái sẽ bị phát hiện và xử lý ngay trước khi xâm nhập được vào thị trường Việt Nam.

Pháp luật về bán hàng xách tay ở nước ta từ trước đến nay chưa thực sự được quan tâm và kiểm soát một cách chặt chẽ. Nhiều đối tượng đã lợi dụng sự thiếu sót và kẻ hở của Pháp luật đã bày bán nhiều mặt hàng không rõ nguồn gốc nhưng gắn mác hàng xách tay.

Tuy nhiên, từ 15.10.2020 tới đây, một số hoạt động và đối tượng có hoạt động bán hàng xách tay có thể bị xử phạt lên đến 200 triệu đồng. Mức xử phạt dành cho cá nhân kinh doanh và pháp nhân thương mại có sự khác nhau nhưng đều là thể hiện mức chế tài nghiêm khắc và sự điều chỉnh của Pháp luật đối với hình thức kinh doanh còn phức tạp này.

Cụ thể, ngày 26 tháng 08 năm 2020, vừa qua, Chính phủ đã ban hành Nghị định 98/2020/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động thương mại, sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng cấm và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Nghị định này quy định chi tiết và làm căn cứ xác định hành vi vi phạm của các chủ thể kinh doanh. Điều đặc biệt nghị định này xác định hình phạt cho các đối tượng bằng việc xác định mức độ vi phạm và giá trị hàng hóa vi phạm của các chủ thể kinh doanh.

Trên cở sở các quy định pháp luật, hàng hóa xách tay về nước sử dụng để kinh doanh được xác định là hàng hóa nhập lậu nếu thuộc các trường hợp được quy định chi tiết tại khoản 6, Điều 3 Nghị định này như hàng hóa nhập khẩu bị cấp nhập khẩu, tạm dừng nhập khẩu; hàng hóa nhập khẩu nhưng không có giấy phép nhập khẩu hoặc không đủ điều kiện về nhập khẩu hàng hóa; Hàng hóa nhập khẩu lưu thông trên thị trường nhưng không có hóa đơn chứng từ hoặc hóa đơn chứng từ được xác định không hợp lệ. Đặc biệt là đối với các loại hàng hóa nhập khẩu nhưng không đi qua cửa khẩu, không làm thủ tục hải quan theo quy định của pháp luật hoặc có gian lận về số lượng, chủng  loại hàng hóa khi làm thủ tục hải quan.

(Ảnh minh họa. Một sản phẩm được rao bán trên facebook với lời giới thiệu là hàng "xách tay")

Có một sự thật là hầu hết hàng hóa xách tay bán và quảng cáo trên thị trường hiện này thường đa số không có hóa đơn, chứng từ hoặc hoặc hóa đơn chứng từ không khớp về số lượng hàng hóa. Hàng hóa xách tay trên thị trường không làm thủ tục Hải Quan và không đi qua cửa khẩu nên rất dễ dẫn tới vi phạm các quy định tại Nghị định số 98 này và bị xử phạt.

Trong một số trường hợp còn cho thấy giá trị hàng hóa xách tay được quảng cáo và bán tại Việt Nam có giá rẻ hơn giá bán theo hệ thống của nhà sản xuất hoặc tại nước sở tại, vậy vấn đề ở đây có thể chính là hàng hóa nhập lậu trốn thuế hoặc hàng giả, hàng nhái kém chất lượng gắn mác hàng xách tay bán ra thị trường trục lợi. Không chỉ ảnh hưởng đến người tiêu dùng mà còn trực tiếp xâm phạm đến quyền sở hữu trí tuệ, quyền thương mại của các pháp nhân, nhà sản xuất hợp pháp trên thế giới và tại Việt Nam.

Cụ thể, Nghị định nêu rõ trong trường hợp nếu hàng nhập lậu thuộc danh mục cấm nhập khẩu hoặc tạm ngừng nhập khẩu hoặc là thực phẩm, phụ gia thực phẩm, chất hỗ trợ chế biến thực phẩm, chất bảo quản thực phẩm, thuốc phòng bệnh và thuốc, nguyên liệu làm thuốc, mỹ phẩm, trang thiết bị y tế, hóa chất, chế phẩm diệt côn trùng, diệt khuẩn… thì phạt tiền gấp 2 lần mức nêu trên (tương đương tối đa 100 triệu đồng). Đáng chú ý, mức phạt nêu trên áp dụng với cá nhân. Mức phạt với tổ chức vi phạm gấp đôi mức phạt với cá nhân (tương đương 200 triệu đồng), mức phạt cụ thể được xác định và quy định như sau:

Có thể nói, Nghị định số 98 ra đời là một sự đột phá và thay đổi về việc kiểm tra, xiết chặt hoạt động kinh doanh hàng hóa nhập lậu, hàng giả và hàng xách tay khi các đối tượng vẫn ồ ạt kinh doanh buôn bán hàng hóa nhập lậu và kém chất lượng trên thị trường. Sự chú tâm vào xử lý các hoạt động kinh doanh hàng hóa trong lĩnh vực an toàn thực phẩm, sức khỏe là thuốc chữa bệnh, thực phẩm tuy nhiên vấn đề đặt ra là làm sao để xử lý một cách triệt để các hành vi buôn bán và trục lợi này.

Hoạt động xách tay hàng hóa từ nước ngoài về là sự việc bình thường nếu không có hoạt động xách tay về kinh doanh mua bán. Nếu như muốn kinh doanh, mua bán tại thị trường Việt Nam cần được khai báo về số lượng, chất lượng, nguồn gốc và nộp thuế đúng quy định. Cơ quan nhà nước cũng cần phải quyết liệt tiến hành thanh tra, kiểm tra các điểm quảng cáo, kinh doanh hàng xách tay, nghiêm khắc xử lý để đảm bảo những quy định này được đi vào thực tế.

LS. Võ Đình Đức