Nghiên cứu, phát triển và kết nối cộng đồng trí tuệ nhân tạo

Trước đây, TTNT hay còn gọi là AI, được xếp là một ngành khoa học hàn lâm. Còn bây giờ, các công nghệ như dữ liệu lớn, công nghệ điện toán đám mây, Deep Learning, AI... đã tạo ra nhiều thành tựu mới và đang làm thay đổi hoàn toàn cuộc sống của mọi người trên toàn thế giới.

Ở Việt Nam, việc áp dụng công nghệ AI đang mang lại lợi ích vô cùng to lớn cho người dân, đặc biệt là trong cuộc chiến chống Covid-19. Những ứng dụng thiết thực như Bluzone, robot khử khuẩn,… giúp ích rất nhiều, làm giảm gánh nặng cho các cơ quan chức năng trong việc chống lại đại dịch chưa từng có trong lịch sử này.

Ứng dụng Bluzone

Cùng với sự quan tâm của Chính phủ, ngày 23/06/2021, Bộ Khoa học và Công Nghệ (KHCN) ra Quyết định 1678/QĐ-BKHCN về việc ban hành Kế hoạch triển khai "Chiến lược quốc gia về nghiên cứu, phát triển và ứng dụng Trí tuệ nhân tạo (TTNT) đến năm 2030"

Mục tiêu của Kế hoạch là cụ thể hóa các nhiệm vụ tại Quyết định số 127/QĐ-TTG ngày 26 tháng 01 năm 2021 của Thủ tướng Chính phủ ban hành Chiến lược quốc gia về nghiên cứu, phát triển và ứng dụng TTNT đến năm 2030 để đảm bảo thực hiện đầy đủ các nhiệm vụ được giao của Bộ KHCN.

Hoàn thiện các văn bản pháp luật về quyền sở hữu trí tuệ liên quan tới TTNT

Kế hoạch đề ra 6 nhiệm vụ, cụ thể là:

- Xây dựng hệ thống văn bản quy phạm pháp luật và hành lang pháp lý liên quan đến TTNT;

- Xây dựng hạ tầng dữ liệu và tính toán;

- Phát triển hệ sinh thái TTNT, phát triển nguồn nhân lực;

- Nghiên cứu, phát triển và làm chủ công nghệ TTNT;

- Tổ chức kết nối, truyền thông và đào tạo, tập huấn về TTNT;

- Tổng hợp và báo cáo.

Nhiệm vụ đặt ra đầu tiên của Kế hoạch là xây dựng và hoàn thiện bổ sung các văn bản pháp luật về quyền sở hữu trí tuệ liên quan tới TTNT. Theo phụ lục ban hành kèm theo của Kế hoạch thì nhiệm vụ này do Cục Sở hữu trí tuệ chủ trì phối hợp với Vụ pháp chế và các đơn vị liên quan.

Theo đó, đến năm 2025, Cục Sở hữu trí tuệ cần phải hoàn thành việc xây dựng và hoàn thiện các văn bản pháp luật về quyền sở hữu trí tuệ liên quan tới TTNT.

Nhiệm vụ và giải pháp chủ yếu khác

Ngoài yêu cầu Cục Sở hữu trí tuệ hoàn thiện các văn bản pháp lý liên quan đến TTNT, thì theo kế hoạch Bộ KHCN còn có những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu như sau:

Mở rộng các dự án xây dựng dữ liệu cộng đồng theo hình thức của đề án Hệ tri thức Việt số hóa; kết nối các cộng đồng TTNT, cộng đồng khoa học mở ở Việt Nam; hỗ trợ các nhiệm vụ nghiên cứu làm chủ, xây dựng các nền tảng nội địa cho tính toán hiệu năng cao, tính toán đám mây, tính toán sương mù; thường xuyên tổ chức các hoạt động để kết nối các cộng đồng học thuật, nghiên cứu; cộng đồng nghề nghiệp phát triển và ứng dụng TTNTvà khoa học dữ liệu (KHDL) trong và ngoài nước.

Triển khai mạnh mẽ hình thức hợp tác công-tư, đồng tài trợ cho các trung tâm đào tạo, trung tâm nghiên cứu phát triển và trung tâm ứng dụng TTNT; đầu tư hình thành một số nhóm nghiên cứu trọng điểm về TTNT và KHDL trong một số trường đại học, viện nghiên cứu công lập; đầu tư cơ sở vật chất cho một số phòng thí nghiệm trọng điểm về TTNT và KHDL trong các trường đại học, viện nghiên cứu công lập; thúc đẩy xây dựng một số trung tâm đổi mới sáng tạo về TTNT, hình thành một số thương hiệu của Việt Nam về TTNT trên thế giới.

Đồng thời, tổ chức triển khai nghiên cứu cơ bản về TTNT, giải mã công nghệ, làm chủ công nghệ, bắt kịp các tiến bộ trong lĩnh vực TTNT và bước đầu đóng góp trong phát triển phương pháp TTNT mới trong một số tổ chức nghiên cứu về toán học và công nghệ thông tin; tập trung đầu tư nghiên cứu, phát triển một số sản phẩm TTNT dựa trên nguồn dữ liệu và tri thức đặc thù của Việt Nam; triển khai chương trình nghiên cứu trọng điểm quốc gia về TTNT gắn với đào tạo nghiên cứu sinh.

Ảnh minh họa (nguồn: Tima Miroshnichenko)

Bên cạnh đó, triển khai nghiên cứu, phát triển một số nền tảng cung cấp dịch vụ sản phẩm TTNT quan trọng như xử lý ngôn ngữ tự nhiên, thị giác máy tính, quy trình tự động, các công nghệ TTNT dựa trên dữ liệu, người máy và các phương tiện tự hành, trong một số lĩnh vực đã sẵn sàng về dữ liệu, công nghệ và có nhu cầu ứng dụng ở trong nước, hướng đến thị trường trong khu vực và toàn cầu.

Kế hoạch cũng sẽ tiến hành thúc đẩy hình thành các nhóm chuyên môn mở trong các lĩnh vực, cho phép rút ngắn thời gian hoàn thành các kết quả nghiên cứu; thúc đẩy sử dụng dùng chung, chia sẻ, mở dữ liệu, công nghệ và ứng dụng TTNT theo hướng đa ngành, liên ngành và xuyên ngành để đẩy nhanh tốc độ hình thành các kết quả và nâng cao hiệu quả đầu ra của các hoạt động nghiên cứu phát triển trong các lĩnh vực khác; tập huấn rộng rãi các nền tảng mở về dữ liệu và ứng dụng TTNT; thúc đẩy các cộng đồng, diễn đàn nguồn mở về TTNT; khuyến khích doanh nghiệp đặt hàng viện nghiên cứu, trường đại học triển khai nghiên cứu, phát triển sản phẩm TTNT đặc thù của Việt Nam.

Cuối cùng, Bộ KHCN và các cơ quan có liên quan sẽ thường xuyên tổ chức các chuỗi sự kiện về TTNT; hỗ trợ các cá nhân, tổ chức trong nước tham gia các hội thảo, triển lãm, kỳ thi quốc tế về TTNT; tham gia tổ chức và thực hiện các chương trình, dự án hợp tác nghiên cứu khoa học song phương và đa phương về TTNT; thúc đẩy phát triển cơ sở, trung tâm hợp tác nghiên cứu TTNT; các dự án hợp tác chuyển giao công nghệ, khai thác các sáng chế, quyền sở hữu công nghiệp giữa các doanh nghiệp Việt Nam với các doanh nghiệp nước ngoài về TTNT. Tham gia các hội, hiệp hội quốc tế khác về TTNT.

Ban hành kèm theo Quyết định 1678/QĐ-BKHCN là Phụ lục Phân công tổ chức thực hiện Kế hoạch triển khai Chiến lược quốc gia về nghiên cứu, phát triển và ứng dụng TTNT đến năm 2030.

Quyết định này có hiệu lực thi hành kể từ ngày 23/06/2021. Vụ trưởng Vụ Công nghệ cao, Thủ trưởng các đơn vị có liên quan như Cục Sở hữu trí tuệ chịu trách nhiệm thi hành.

NGUYỄN LAN (tổng hợp)