Trong năm 2019, một sự thay đổi lớn về công nghệ cuối cùng cũng sẽ bắt đầu. Nó là sự nâng cấp mỗi-thập kỷ-một lần cho những hệ thống di động không dây của chúng ta và nó sẽ bắt đầu tiếp cận người dùng điện thoại di động trong những tháng tới.
Nhưng đây không chỉ là những chiếc điện thoại thông minh nhanh hơn. Việc chuyển đổi sang mạng di động mới thế hệ-thứ năm - gọi tắt là 5G - cũng sẽ ảnh hưởng đến nhiều loại thiết bị khác, bao gồm cả rô-bốt công nghiệp, camera an ninh, thiết bị bay không người lái (drone) và xe hơi mà có thể gửi dữ liệu giao thông cho nhau. Kỷ nguyên mới này sẽ vượt lên trên công nghệ không dây hiện tại, được gọi là công nghệ 4G, bằng cách cung cấp tốc độ internet di động cho phép mọi người tải xuống toàn bộ các phim chỉ trong vài giây và rất chắc chắn sẽ đem đến những thay đổi lớn cho lĩnh vực trò chơi video, thể thao và mua sắm.
Các quan chức ở Hoa Kỳ và Trung Quốc coi mạng 5G như là một vũ khí cạnh tranh. Các mạng di động nhanh hơn có thể thúc đẩy phổ biến việc sử dụng trí tuệ nhân tạo và các công nghệ tân tiến khác.
Mong đợi được nghe nhiều hơn về 5G sẽ sớm có tại các sự kiện lớn như Triển lãm thương mại điện tử tiêu dùng CES vào tháng 1/2019 này ở Las Vegas và Triển lãm di động toàn cầu MWC Barcelona (Mobile World Congress) vào tháng 2/2019 ở Tây Ban Nha. Các nhà cung cấp dịch vụ không dây bao gồm AT&T và Verizon đã nói về 5G. Và các nhà sản xuất thiết bị đang kì vọng vào các tiện ích sẽ mang lại với công nghệ này.
Samsung gần đây đã trình diễn các nguyên mẫu của điện thoại thông minh 5G dự kiến sẽ hoạt động trên cả mạng Verizon và AT&T. Nhiều nhà sản xuất khác đang chạy đua để làm theo, mặc dù Apple không mong đợi tham gia vào làn sóng đầu tiên của công nghệ 5G. Các nhà phân tích dự đoán rằng iPhone với công nghệ mới này sẽ chưa xuất hiện cho đến năm 2020. Một phát ngôn viên của Apple từ chối bình luận về tiện đoán này.
Đây là những gì bạn cần biết.
Chính xác thì 5G là gì?
Nói một cách chính xác, 5G là một tập hợp các quy tắc nền tảng kỹ thuật xác định hoạt động của mạng di động, bao gồm tần số vô tuyến được sử dụng và cách các thành phần khác nhau như chip máy tính và ăng-ten xử lý tín hiệu vô tuyến và trao đổi dữ liệu với nhau.
Kể từ khi những chiếc điện thoại di động đầu tiên được trình diễn vào những năm 1970, các kỹ sư từ nhiều công ty đã tập hợp để thống nhất các bộ thông số kỹ thuật mới cho mạng di động, được đề cử là thế hệ công nghệ mới cho mỗi thập kỷ. Để có được lợi ích của 5G, người dùng sẽ phải mua điện thoại mới, trong khi các nhà mạng sẽ cần phải lắp đặt những thiết bị truyền dẫn mới để cung cấp dịch vụ nhanh hơn.
Công nghệ 5G sẽ nhanh như thế nào?
Câu trả lời phụ thuộc vào nơi bạn sống, nơi bạn đang sử dụng dịch vụ không dây nào và khi nào bạn quyết định dung công nghệ 5G.
Qualcomm, nhà sản xuất chip cho mạng không dây, cho biết họ đã chứng minh tốc độ tải xuống 5G cao nhất là 4,5 gigabit trên một giây, nhưng dự đoán tốc độ trung bình ban đầu là khoảng 1,4 gigabits/giây. Điều đó có nghĩa là nhanh hơn khoảng 20 lần so với trải nghiệm 4G hiện tại.
Tốc độ 5G sẽ đặc biệt đáng chú ý trong video phát trực tuyến chất lượng cao hơn. Và việc tải xuống một bộ phim điển hình ở tốc độ trung bình, theo Qualcomm, sẽ chỉ mất 17 giây với công nghệ 5G, so với sáu phút cho công nghệ 4G hiện nay.
Chẳng hạn, thay vì phải nhớ tải xuống một mùa của một chương trình phim truyền yêu thích trước khi đi ra sân bay, bạn có thể làm điều đó trong khi xếp hàng lên máy bay, Justin Denison, phó chủ tịch cấp cao của Samsung cho biết.
Có phải là tốc độ là vấn đề duy nhất không?
Không. Có một loại tốc độ khác, đó là độ trễ, nó có thể trở nên quan trọng hơn nữa với 5G. Thực hiện lệnh ngay tức thì trên điện thoại thông minh – ví dụ như bắt đầu tìm kiếm ngay trên web - và phản hồi không chính xác ngay lập tức. Độ trễ từ 50 đến vài trăm mili giây là phổ biến, một phần là do tín hiệu thường phải truyền giữa các trung tâm chuyển mạch sóng mang khác nhau
5G, sử dụng công nghệ mạng mới hơn, được thiết kế để giảm độ trễ xuống vài mili giây. Nó cũng được thiết kế để cung cấp tín hiệu đáng tin cậy hơn so với các mạng di động trước đây, ngày nay thường xuyên bỏ đi các bit dữ liệu cần thiết cho các tác vụ như xem phim trên điện thoại. Sự cải thiện đó có thể mang lại nhiều lợi ích, đáng chú ý là trong các lĩnh vực như thực tế ảo (VR). Các ứng dụng VR chất lượng cao nhất hiện nay thường yêu cầu các tai nghe cồng kềnh được kết nối bằng dây với các máy tính cá nhân gần đó tạo ra hình ảnh 3 chiều. Với công nghệ 5G, nó sẽ giúp loại bỏ bớt dây dẫn cho các thiết bị khác, giúp người dùng tự do di chuyển và giúp triển khai kính mắt công nghệ VR dễ dàng hơn, Cristiano Amon, chủ tịch kinh doanh chất bán dẫn Qualcomm, cho biết.
Trong lĩnh vực liên quan đến thực tế mở rộng (augmented reality), mọi người có thể hướng camera trên điện thoại thông minh vào một trận bóng đá và xem cả video trực tiếp trên màn hình và các con số thống kê về cầu thủ hoặc các dữ liệu khác, Patrick Moorhead, nhà phân tích của Moor Insights & Strateg nói.
Và tác động của 5G, mở rộng đến y học và các lĩnh vực khác ngày càng phụ thuộc vào các kết nối tốc độ cao.
Nếu bạn nói về phẫu thuật từ xa hoặc những chiếc xe được kết nối, bạn không muốn thời gian trễ quá lâu, Fredrik Jejdling, phó chủ tịch điều hành tại Ericsson, một nhà sản xuất thiết bị di động cho biết.
Khi nào 5G sẽ đi vào sử dụng?
Câu trả lời cho người dùng điện thoại thông minh ở Hoa Kỳ dường như là vào quý II năm 2019; nhưng thời gian chính xác thì chưa chắc chắn.
AT&T đã thực sự triển khai dịch vụ 5G di động của mình tại 12 thành phố, với bảy mục tiêu nữa trong kế hoạch giới thiệu ban đầu. Nhưng điện thoại thông minh vẫn chưa sẵn sàng cho kết nối trực tiếp với mạng 5G. Vì vậy, AT&T ban đầu sẽ đưa ra thị trường một thiết bị kết nối (hot-spot) 5G, do Netgear sản xuất, có thể kết nối băng thông rộng không dây với điện thoại và máy tính gần đó bằng Wi-Fi.
Andre Fuetsch, chủ tịch của AT&T Labs và giám đốc công nghệ của hãng Carrier, cho biết những chiếc điện thoại thông minh đầu tiên của Samsung cho mạng 5G của AT&T sẽ có mặt vào nửa đầu năm 2019.
Verizon đang sẵn sang cung cấp dịch vụ băng thông 5G - dựa trên biến thể công nghệ của riêng mình - để cung cấp kết nối internet không dây cho các gia đình ở một số khu vực hạn chế của các thành phố Houston, Indianapolis, Los Angeles và Sacramento. Nhà mạng này dự đoán rằng họ sẽ bắt đầu phục vụ người dùng điện thoại thông minh trong nửa đầu năm 2019, mà không xác định các thành phố hoặc thời gian cụ thể.
Sprint cho biết họ cũng có thể bật dịch vụ 5G trước tiên cho điện thoại thông minh vào năm 2019, ban đầu nhắm vào chín thành phố của Mỹ. T-Mobile đã nhấn mạnh việc ra mắt 5G trên toàn quốc vào năm 2020, nhưng cho biết họ sẽ sẵn sàng lắp đặt thiết bị ở 30 thành phố khi điện thoại thông minh 5G xuất hiện vào năm 2019.
Các quốc gia dự kiến sẽ nối bước Hoa Kỳ khai trương công nghệ 5G gồm có Anh, Đức, Thụy Sỹ, Trung Quốc, Hàn Quốc và Úc, theo thời gian biểu Qualcomm cung cấp.
Người dùng sẽ có lợi ích trọn vẹn gì từ công nghệ 5G?
Verizon và AT&T sẽ trình làng các dịch vụ 5G của mình cùng với việc lần đầu tiên sử dụng song tần số cao được biết đến với cụm từ “sóng mi-li-met” (“millimetre wave”)., Sử dụng công nghệ song này, các nhà mạng cung cấp dịch vụ không dây có thể đẩy dữ liệu ở tốc độ cao, nhưng tín hiệu không thể truyền đi xa được. Vì vậy, hai nhà mạng dự kiến sẽ đặt mục tiêu đầu tiên trong việc cung cấp dịch vụ 5G ở các khu vực đông dân cư - các thành phố có sức tiêu thụ cao (parts or pockets), theo phát ngôn của ông Fuetsch thuộc AT&T.
Sprint và T-Mobile lại có kế hoạch khởi đầu với công nghệ sóng có tần số thấp hơn. Kết quả là tốc độ ban đầu có thể chậm hơn một chút nhưng phạm vi truyền sóng 5G lại rộng hơn, ông Michael Thelander, chủ tịch của Signals Research, một chuyên gia tư vấn về công nghệ sóng không dây cho hay.
Tuy nhiên, lợi ích trọn vẹn của công nghệ 5G sẽ vẫn chưa được như mong đợi cho đến khi các nhà mạng điện thoại ở Hoa Kỳ nâng cấp các thiết bị chuyển mạch trung tâm chủ chốt, mà sự nâng cấp này có thể không xảy ra cho đến cuối năm 2019 hoặc cũng có thể trong năm 2020.
Vậy thì tôi có nên mua điện thoại thông minh (smartphone) dùng được công nghệ 5G ngay bây giờ không?
Theo một nghiên cứu về người tiêu dùng được Intel tài trợ vào tháng 8/2018 cho thấy có đến 58% người Mỹ không am hiểu về công ghệ 5G hoặc chưa từng nghe về công nghệ này (tỷ lệ này ở Việt Nam chắc sẽ cao hơn), mặc dù một cuộc khảo sát khác vào tháng 12/2018 của nhà sản xuất chip này đã chỉ ra rằng thị trường chắc chắn sẽ có nhu cầu khi các lợi ích của công ghệ này được giảng giải rõ ràng.
Trên thực tế, sự lẫn lộn về công nghệcó thể tăng trong giai đoạn ngắn hạn vì một số chi tiết kỹ thuật.
Bạn cũng có vô số thứ để cân nhắc. Ví dụ, trong khi Verizon và AT&T có kế hoạch bổ sung các dịch vụ 5G sau khi triển khai cung cấp sóng có tần số thấp hơn với vùng phủ sóng rộng hơn, do đó các thiết bị cầm tay có công nghệ 5G đầu tiên có thể không hoạt động với một số khu vực của nhà mạng đó. Vì vậy, phạm vi tiếp cận của tín hiệu 5G cho những điện thoại này có thể vẫn còn hạn chế.
Ông Thelander cho biết, tôi sẽ mua một chiếc điện thoại 5G cho đến khi nó hỗ trợ 5G ở một trong các dải tần số thấp hơn. Đối với tất cả các nhà mạng khác trừ Sprint, công nghệ mạng 5G ít nhất sẽ chỉ triển khai vào cuối năm 2019 và nhiều khả năng là năm 2020.
(Nguyễn Trần Quang Minh, ELITE LAW FIRM, lược dịch theo NYT, Don Clark
http://www.lawfirmelite.com/)
Nytimes
